Wszczęcie tej procedury polega na wypełnieniu formularz „Niebieska Karta – A” przez przedstawiciela jednej z instytucji wymienionych w art. 9d ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, który jako pierwszy uzyskał informacje o zaistnieniu przemocy. Takie uprawnienia maja przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia.

Podstawą uruchomienia procedury jest uzasadnione podejrzenie stosowania przemocy, które może być wynikiem prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych albo zgłoszenia w tej sprawie od członka rodziny lub osoby, która była świadka zdarzenia. Według wytycznych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej do wszczęcia procedury nie są uprawnieni asystenci rodzinni, zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, ponieważ należy to do zadań pracownika socjalnego. Do wszczęcia procedury „Niebieskie Karty” nie są uprawnieni także przedstawiciele specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

Przedstawiciel instytucji, która wszczyna procedurę, wypełnia ,,Niebieską Kartę -A” w obecności osoby doświadczającej przemocy. W przypadku braku takiej możliwości, np. ze względu na jej nieobecność, wypełnienie formularza powinno nastąpić niezwłocznie po nawiązaniu bezpośredniego kontaktu z osobą krzywdzoną. W sytuacji, kiedy nie jest to możliwe, dopuszcza się wypełnienie formularza bez jej udziału. W stosunku do wszystkich osób doświadczających przemocy, które mieszkają wspólnie ze sprawcą, wystarczy wypełnić jeden formularz.

Realizacja procedury „Niebieskie Karty” polega na objęciu systemem pomocy całej rodziny, a nie tylko osoby, która poinformowała o tym odpowiednie służby. Na pierwszym etapie procedury osoba doświadczająca przemocy powinna zostać poinformowana o możliwościach uzyskania wsparcia. Przedstawiciel instytucji wszczynającej procedurę, po wypełnieniu formularza ,,Niebieska Karta-A”, jest zobowiązany do przekazania jej formularza ,,Niebieska Karta-B” z informacjami o lokalnych placówkach udzielających pomocy”. Osoba może skorzystać z ich pomocy niezależnie od dalszych działań podejmowanych przez zespół interdyscyplinarny lub grupę roboczą. Na każdym etapie procedury, przeprowadzanie rozmów z członkami rodziny, którzy mogą doświadczać przemocy, powinno odbywać się w warunkach gwarantujących bezpieczeństwo, swobodę wypowiedzi i poszanowanie godności.

Zakończenie procedury może nastąpić w sytuacji ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu jej stosowania przez sprawcę oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy. Przyczyną może być też rozstrzygnięcie o braku zasadności podejmowania działań. Członkowie zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej, na podstawie oceny sytuacji w rodzinie, podejmują decyzje, czy dana sprawa kwalifikuje się do zakończenia.